W ostatnich dwóch latach znacznie wzrosło zainteresowanie rolników uprawą wierzby. Wywołane ono zostało tym, że dochód rolniczy z tradycyjnych roślin uprawnych jest coraz mniejszy. Coraz trudniej jest też sprzedać wyprodukowane towary. Uprawa wierzby, chociaż u wielu wywołuje jeszcze uśmiech z powodu jej banalności, jest postrzegana jako alternatywa dla tradycyjnie uprawianych roślin paszowych i spożywczych. Dużym zainteresowaniem cieszy się uprawa takich odmian wierzby, która ze względu na swoje właściwości nazywana jest wierzbą energetyczną. Rolnicy, a także ci którzy upatrują w uprawie roślin energetycznych zwiększenia swoich dochodów, mają rację. Doświadczenia własne autora prowadzenia uprawy wielu odmian wierzby, w tym także kilku odmian szybkorosnących, tak zwanych wysokoenergetycznych, mogą być tego najlepszym przykładem.

Wilgotność naturalna biomasy wierzbowej jest różna i zależy od tego, kiedy pręty zostają ścięte i jak są suszone. Pod koniec wegetacji, w zależności od odmiany, wilgotność naturalna wierzby bez liści kształtuje się na poziomie 53-58%. Pręty zarówno ścięte, jak i pozostające na karpie schną poza okresem wegetacji do poziomu około 43-46% w lutym. Po tym okresie rosnące pręty rozpoczynają swój okres wegetacji i zwiększają wilgotność nawet do poziomu 65-68%, a wcześniej ścięte pręty schną dalej i dobrze ułożone mogą już w maju/czerwcu osiągnąć wilgotność około 30-34%.

Znacznie lepiej schnie biomasa wierzbowa pocięta na rodzaj sieczki o długości 5-7 cm i umieszczona w przewiewnym kontenerze. Ten sposób przechowywania biomasy może stanowić w przyszłości zdecydowany przełom w standaryzacji surowca paliwowego dla ciepłowni lokalnych i zawodowych. Przemawiają za tym:

• łatwość uzyskania obecnie opracowuje się kilka prototypów sieczkarni dla wykonania tej sieczki
• niewielkie koszty przerobu
• dość duża masa nasypowa i możliwość standaryzacji, co jest ważne i konieczne, szczególnie w ciepłownictwie zawodowym i systemowym

Wydajność z 1 hektara uzależniona jest od tego czy zbiór biomasy następuje co roku, co dwa lub co trzy lata. Najkorzystniejszym za względu na przyrost biomasy wierzbowej jest zbiór co trzy lata. W trzecim roku przyrost biomasy drzewnej jest największy. Gdyby całość przyrostu w okresie trzech lat potraktować jako 100%, to rozkład nie jest równy i w zależności od odmiany kształtuje się następująco:

• I rok 25-28%
• II rok 35-31%
• III rok 40-41%

Wadą zbioru plonu co trzy lata jest to, że przychód następuje także co trzy lata. Na większych plantacjach można stworzyć typową trójpolówkę i tak zorganizować sprzedaż, aby dochód z 1/3 pola uprawy był co roku.

Ogólna opinia głosi, że można przechowywać biomasę wierzbową w formie zrębów. Jest to opinia słuszna tylko dla zrębków wykonanych z suchej biomasy. Mokrej biomasy wierzbowej w postaci zrębków przechowywać nie można, ponieważ zagrzewa się, pleśnieje i znacznie traci na wartości opałowej. Ciągłe przewietrzania mokrych zrębków zbyt dużo kosztuje.

Najbardziej powszechnym wykorzystaniem biomasy wierzbowej jest spalanie jej w celu uzyskania ciepła. Spalać biomasę można w wielu rodzajach kotłów. Biomasę wierzbową można spalać jednorodnie, czyli samą biomasę lub skojarzoną z innymi paliwami, takimi jak węgiel kamienny w postaci miału albo z węglem brunatnym. Spalanie skojarzone dwóch surowców paliwowych nie wymaga zmiany urządzeń kotłowych. Zaletą takiego spalania jest oszczędność w produkcji ciepła, znaczne zmniejszenie emisji SO2, większe wykorzystanie czystego węgla zawartego w miale lub w węglu brunatnym oraz zmniejszenie ilości popiołu. Obecnie prowadzone badania przez Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla z Zabrza pozwalają przypuszczać, że ten typ skojarzonego współspalania ma dużą przyszłość. Ciekawym jest to, że zarówno spalanie jednorodne, jak i skojarzone może być zastosowane w produkcji ciepła i w małych ciepłowniach typu ?domek jednorodzinny i dużych zawodowych ciepłowniach typu ?Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej. Wykorzystanie biomasy wierzbowej w energetyce będzie w najbliższych latach najbardziej powszechnym kierunkiem.

Innym znamiennym wykorzystaniem wierzby może być zastosowanie jej w ochronie środowiska naturalnego. WIERZBA, także z szybkorosnących odmian energetycznych, jest stosowana w rekultywacji zdewastowanych i zdegradowanych ziem. Na składowiskach śmieci i na silnie toksycznych składowiskach odpadów przemysłowych można z zachowaniem określonych procedur uprawiać niektóre odmiany wierzb. Można się spodziewać, że niektóre z nich biologicznie zniwelują metale ciężkie do postaci bardziej przyjaznej środowisku naturalnemu.